1.การเจริญเติบโตของวัยรุ่น

พฤติกรรมทางเพศและการดำเนินชีวิต
1. การเจริญเติบโตและพัฒนาการทางเพศของวัยรุ่น

1.การเปลี่ยนแปลงหรือพัฒนาการทางร่างกาย

เพศชาย

        1. รูปร่างสูงขึ้น  น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น  แขนขายาวเก้งก้าง  ไหล่กว้าง  กล้ามเนื้อเป็นมัดกระดูกและ  กล้ามเนื้อแข็งแรงสามารถใช้พละกำลังทำงานได้ดี

        2. ริมฝีปากหนา  คางใหญ่  หน้าผากกว้าง ลูกกระเดือกโตเห็นชัดเจน

        3. เสียงแตก  ( เสียงแหบห้าว)

        4. เต้านมอาจโตและเจ็บ (นมแตกพาน )

        5. มีหนวดเครา  ขนขึ้นตามแขน  ขา หน้าแข้ง  หน้าอก  รักแร้  และบริเวณอวัยวะเพศ

        6. อวัยวะเพศโตขึ้นและแข็งตัวเมื่อมีความรู้สึกทางเพศหรือถูกสัมผัส

        7. บางคนอาจมีสิวขึ้นบริเวณใบหน้า  หน้าอกหรือหลัง

        8. มีความรู้สึกทางเพศแบบผู้ชายทั่วไป

        9. สำหรับการเปลี่ยนแปลงภายในนั้นต่อมเพศจะหลั่งฮอร์โมนออกมาทำให้มีการสร้าง          ตัวอสุจิหรือ เซลล์สืบพันธุ์ขึ้น  มีน้ำอสุจิ และ มีการหลั่งน้ำอสุจิ

เพศหญิง

        1.  รูปร่างสูงขึ้น   น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น     ลักษณะของร่างกายภายนอกดู คล้ายกับผู้ใหญ่มากขึ้น  เนื้อจะนิ่มไม่แข็งเหมือนผู้ชาย 

        2.  มีหน้าอกขยายใหญ่  เต้านมเจริญเติบโตขึ้น เอวคอด  สะโพกผายออกหรือใหญ่ขึ้น   ใบหน้าและผิวพรรณเปล่งปลั่ง3.  มีน้ำเสียงและท่าทางอ่อนหวาน   เสียงจะเล็กแหลม  แต่บางคนก็อาจเสีย

        3.  มีน้ำเสียงและท่าทางอ่อนหวาน   เสียงจะเล็กแหลม  แต่บางคนก็อาจเสีย

        4.  ผมเริ่มดกหนาเป็นมัน

        5.  มีไขมันมาพอกตามไหล่  อก  แขน  ขา และสะโพก  ทำให้รูปร่างสมส่วน

        6.  มีขนขึ้นบริเวณอวัยวะเพศ และ หัวเหน่า และ บริเวณรักแร้

        7.  อาจมีสิวขึ้นบริเวณใบหน้า

        8.  อวัยวะเพศโตขึ้น  และมีความรู้สึกทางเพศแบบผู้หญิงทั่วไป

        9.  สำหรับการเปลี่ยนแปลงภายในนั้นต่อมเพศจะหลั่งฮอร์โมนออกมากระตุ้นให้รังไข่ตกไข่ออกมาเดือนละ 1 ฟอง สลับข้างซ้ายและข้างขวา   รังไข่เจริญเติบโตเต็มที่ช่วงมีระดูหรือประจำเดือน

2. การเปลี่ยนแปลงหรือพัฒนาการทางอารมณ์และจิตใจ

การเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ของวัยรุ่น

       ส่วนใหญ่มีผลมาจากการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกาย กล่าวคือ วัยรุ่นบางคนรู้สึกวิตกกังวลว่าจะมีความผิดปกติในร่างกาย หรือรู้สึกหงุดหงิด หมกมุ่น ไม่พอใจ กับรูปร่างของตน เป็นต้น อารมณ์อื่น ๆ ของวัยรุ่น ได้แก่ ความกลัว ความโกรธ อารมณ์รัก อารมณ์ร่าเริง ความอยากรู้อยากเห็น เป็นต้น การเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ เด็กผู้ชายจะคล้ายคลึงกับเด็กผู้หญิง แต่อาจจะรุนแรงกว่า เนื่องจากสาเหตุที่มีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายที่แข็งแกร่งขึ้น เป็นส่วนช่วยสนับสนุนทำให้เด็กผู้ชายมักจะใช้กำลังตอบสนองอารมณ์นั้น ๆ

3. การเปลี่ยนแปลงหรือพัฒนาการทางสังคม

    ความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อน

        วัยรุ่นมีความต้องการในการที่จะเป็นที่ยอมรับของเพื่อนและสังคมรอบ ๆ ตัว มีการรวมกลุ่มเพื่อนรุ่นเดียวกัน ซึ่งส่วนใหญ่มีความคิดหรือทำอะไรคล้าย ๆ กัน ช่วยเหลือกัน มีการแลกเปลี่ยนประสบการณ์ซึ่งกันและกันเมื่ออยู่ในกลุ่ม กลุ่มเพื่อนนี้จะมีอิทธิพลมากต่อทัศนคติ ความสนใจ และพฤติกรรมการแสดงออกของวัยรุ่น วัยรุ่นมักมีความคิดว่าความคิดเห็นของคนอื่น ๆ ไม่มีความสำคัญเท่ากับความเห็นของกลุ่ม และมีความต้องการให้ผู้ใหญ่ยอมรับกลุ่มเพื่อนของตนด้วย  

ความสัมพันธ์ระหว่างเพื่อนต่างเพศ

        เมื่อเด็กอายุประมาณ 13 –14 ปี เด็กหญิงเริ่มสนใจเด็กชายและพยายามที่จะเรียกร้องความสนใจจากเด็กชาย แต่เด็กชายยังไม่มีความรู้สึกนี้ เมื่อเด็กชายอายุประมาณ 14–16 ปี จะเริ่มสนใจเพศตรงข้ามและบางคนเริ่มแยกตัวไปสนิทสนมกับเพศตรงข้าม วัยรุ่นหญิงจะพิถีพิถันเรื่องการแต่งกายอย่างมาก เอาใจใส่เรื่องรูปร่างความสวยงามของหน้าตาเช่นเดียวกันวัยรุ่นชายก็มีพฤติกรรมที่มุ่งให้วัยรุ่นหญิงสนใจตนเอง